इलाम । देशको सीमा मिचिँदा कुन नागरिकको छाती पोल्दैन ? भारतीय पक्षले बेला-बेला पूर्वी नेपालको पशुपतिनगर, अन्तु, छब्बिसे, मानेभञ्ज्याङ, सन्दकपुर क्षेत्रमा अतिक्रमण गर्दा स्थानीयको चर्को विरोध हुने गरेको छ । तर, नागरिकको विरोधले मात्र के गर्नु ? सरकारले नै आफ्नो सीमा कतासम्म पर्छ भन्ने कुराको हेक्कासम्म नराखेपछि । मानेभञ्ज्याङदेखि जिर्मलेसम्मको सीमा क्षेत्रमा मात्र ४५ सीमास्तम्भ वर्षौंदेखि गायव भएका छन् ।

सीमासम्बन्धी अन्तर्राष्ट्रिय नियम दशगजामा दुवै देशले कुनै पनि भौतिक संरचना निर्माण गर्नुहुन्न भन्ने छ । तर, जिर्मलेदेखि सन्दकपुरसम्मको इलाम जिल्लामा पर्ने सीमा क्षेत्रलाई नियाल्ने हो भने पनि यो नियम कहीँ-कतै लागू भएको पाइँदैन । भारतीय पक्षले आफ्नो सरकारी कार्यालयदेखि सडक र सीमा सुरक्षा बल -एसएसबी)को क्याम्पसमेत दशगजा क्षेत्रमा बनाएर बसेको छ । स्थानीयस्तरमा यसको चर्को विरोध हुने गरे पनि सरकार भने बेखबर छ । ०५९ सालमा पशुपतिनगरको हिलेमा रातारात त्यहाँको छ घरलाई भारततर्फ पर्नेगरी सीमास्तम्भ गाडिएपछि स्थानीयले उखालेर फ्याँकेका थिए । स्तम्भ उखालेको भन्दै एसएसबीले स्थानीयलाई कुटपिट गर्दा ठूलो तनाव भएको थियो । त्यसपछि सीमा क्षेत्रमा नयाँ स्तम्भ अद्यावधिक गर्ने काम अहिलेसम्म हुन सकेको छैन । यो वर्ष सीमास्तम्भ अद्यावधिक गर्ने भनेर मन्त्रालयको टोली सुटुक्क आए पनि वषर्ातका कारण सबै क्षेत्रमा जान नसकिएको भन्दै फर्किएको छ । जेठ १७ गतेदेखि सीमा अनुगमन विभागका अधिकृतद्वय पुण्यप्रसाद पौडेल र मनोजप्रसाद सिंह, सहरी विकास तथा भवन निर्माण डिभिजनका इन्जिनियर पारस अधिकारी सहभागी नेपाली टोली र भारततर्फबाट सुकियास्थित भूमिसुधार कार्यालयका अधिकृत स्जाट्लर लटेला र रुद्र क्षत्री सम्मिलित टोलीले अनुगमन गरेको थियो । टोलीमा सशस्त्र प्रहरी र एसएसबी पनि सहभागी थिए । तर, यसपटकको टोली पनि वषर्तका कारण सवारी चल्न नसक्ने भन्दै सन्दकपुर र मानेभञ्ज्याङमा अनुगमन नै नगरी फर्केको छ ।