जोसुकैको बालीनाली होस् वा फुटपाथ पसल, बालकबालिका होऊन् वा वृद्धवृद्धा र रोगी-बिरामी- निष्फिक्री उफ्रन्छन्, डुक्रन्छन् र कुल्चन्छन् । नाक, कान, आँखा, टाउको, गिदी सबैथोक त छ तर आफ्नै पेट भर्नलाई मात्र तिनको प्रयोग गर्छन्, अन्यत्र आँखा चिम्लेर; विवेक गुमाएर मनमौजी दौडन्छन् । यिनलाई छेक्न र रोक्न सक्ने न त कुनै सरकारी-गैरसरकारी निकाय छन्, न त संविधान, ऐन, नियम र कानुन । असनका होऊन् वा जतासुकैका यी साँढेहरूलाई न त कुनै अनुशासन, मर्यांदा, आचारसंहिता, नैतिक मूल्य-मान्यताले बाँध्न सक्छ, न त शिष्टाचार, रीतिरिवाज र धर्मकर्मको बन्धनले नै । बरु उनीहरूलाई छुँदा, हप्काउँदा, बिगार रोक्न लखेट्दा वा आफ्नै स्थानतिर धपाउँदा पीडितहरूले पो 'पाप लाग्ने' जोखिम मोल्नुपर्छ; हानिने, कुल्चिइने, पिटिने, थिचिने, किचिने र मरिने डरले त्रस्त हुनुपर्छ ।

हो, असनका साँढेहरूले दूध त दिँदैनन्, दिँदैनन्- मरिसकेपछि पनि सीनो बनेर गन्हाउँछन्; दुनियाँलाई सताउँछन्, सडाउँछन्, बिरामी पार्छन् र ज्यानै लिन समेत बेर लगाउँदैनन् । न तिनको मासु काम लाग्छ, न त आँशु; न त गहुँत काम लाग्छ, न त हाडछाला नै । बाँचुन्जेल त धेरैलाई नै सताए-सताए, मरेपछि समेत सुख नदिने साँढेहरूबाट 'झर्ला र खाउँला' को आशा धेरै दिन साँचिरहनु एकातिर बुद्धिमत्तापूर्ण काम पनि होइन भने अर्कातिर स्वास्थ्यका लागि समेत हानिकारक विषय हो । यो कुरा कसैले भनिरहनुपर्ने र नाराजुलुस गरिरहनुपर्ने विषय होइन । त्यसैले, सबै मिलेर भनौं- अब त छाडिदेऊ साँढे दुहुने निरर्थक प्रयास !

(जनजिब्रो साप्ताहिक, ४ असोज, २०७० बाट)